ifar | Eibarko euskara

ifar [ipar] (ipar). iz. (TE). Viento seco y frío de componente norte o este. Lekuko bakotxandako (eta basarri bakotxian), ifarrak ez dau leku beretik joten. Iparretik edo ipar-ekialdetik jo leike. Dana dala, haixe hotz eta lehorra da, udan sargorixa freskatzen dabena (N edo NE), eta neguan izotza dakarrena (NE gehixenbat, baiña baitta E be). TEk be antzera dakar: "Se dice de las brisas que proceden del Cantábrico y en verano refrescan los lugares en que se deja sentir (TE,421)" (ETNO). Ifarra dabil gaur eta gozua da Arraten egotia. / Hoy soplan las brisas del mar y es grato estar en Arrate. / Gure ataixan, iparrak joten dau bazkalostietan. / Por las tardes, la brisa del mar da en nuestro portal. Ik. norde, napar-hegoi, hegoi, haixe.

ifar-haixe. [ipar-haize] (ipar-haixe). iz. (TE). Viento seco y frío de componente norte o este. Haixe hotza eta lehorra, iparretik edo ekialdetik joten dabena (ETNO). / "Se dice de las brisas que proceden del Cantábrico y en verano refrescan los lugares en que se deja sentir" (TE, 421). Baserri haretan, ifar-haixia Arno aldetik. / En aquel caserío reina la brisa del mar, soplando del lado del Arno. / Ifar-haixe ederrak joten dau haren ataixan. Ik. ifar, norde, napar-hegoi, ifar-mendabal, hegoi.

ifar-laiño. [ipar-laino] (ipar-laiño). iz. (ETNO). Cúmulos, estratos, nubes que anuncian mal tiempo. Itsasaldetik sartzen diran laiñuak. TEk be antzera: cúmulos. Ik. ifar-lauso, ifar, behe-laiño. Ifar-laiño eta ifar-lauso berben esanguria ez dago garbi; nahastian jaso doguz, esangura antzerakuakin lekukuan arabera.

ifar-lauso. [ipar-lauso] (ipar-lauso). iz. (TE). Neblina que entra desde el mar. Itsasotik, udabarrixan gehixenbat, sartzen dan behe-laiñua; Eibarrera Agiñagatik sartu eta Ixuraiño bakarrik heltzen da gehixenetan. Mendarotik aurrera sarri egoten da (ETNO). Ifar-lausuak agiri dira Arrate aldetik. / Euskal Bizikleta dan bakotxian, ifar-lausua egoten dok Ixua inguruan. Eibarren euzki-galdatan, eta Arraten behelaiñua. Eta karreria ezin ikusi! Badakik, helikopteruendako problemak, eta.... Ik. ifar-laiño, ifar, behe-laiño.

ifar-mendabal. (ipar-mendebal). iz. (ETNO). Viento noroeste. Ik. norde, napar-hegoi, ifar-haixe, ifar, hegoi.