Eibarko euskara hiztegia
huts
1.
iz.
(TE).
Nada,
vacío.
Jaungoikuak, sei egunian, hutsetik atara zittuan gauza guztiak. / Dios, en seis días, de lo que era nada, creó todas las cosas.
2.
iz.
(TE).
Falta,
error,
desacierto,
equivocación,
fallo.
Orduan, parkatu juez jauna oker ibili banaiz eta atso honekin hutsa zuzendu bihar dot. (Zirik 50).
/
Behinguan igarritta Dukesiak hitz honegaz huts lotsagarrixa eiñ ebana, ez zetsan utzi Zaldunari bere erantzuna amaitzen. (Ibilt 477).
Ik.
falta,
hutsegin,
kulpa,
erru.
3.
zenbtz.
(TE).
Nada,
casi nada,
poca cosa.
Ezebez ixa; oso gitxi.
Hain frankua dala diñue, eta neri hutsa emon desta. / Dicen que es tan generoso, y a mí no me ha dado casi nada. /
Diruak amaittu zekixozen zain zan etxekalte haren anai nausixa, haren lurrak hutsian beregantzeko. / Aguardaba a que se le terminaran los dineros el hermano mayor de aquel pródigo, para apropiarse por una nada de su tierras. /
Erromerixan ardaua hutsian emoten hasi ziran. /
Dukesia [...] gorrittu zan pentsaurik hurrian erebixala eta hutsa bihar
ebala gauzia garaitzeko. (Ibilt 477).
4.
izond.
(TE).
Vacío,-a,
hueco,-a.
Andra ederra baiña burua, ez ariña, hutsa (baiño). / Hermosa mujer, pero la cabeza no ligera, sino vacía.
5.
izond.
(TE).
Sólo,-a,
neto,-a,
puro,-a,
total,
de remate,
desprovisto,-a (de).
Graduatzailletzat hartu leike, osotasuna, ziherotasuna aitzen emoteko.
Akademismu hutsa euskerian heriotzia izango litzake . (Zirik 7).
/
Mari Piparmin-ek (izena ondo ipiñi zetsen piparmin hutsa zalako) hara nun [...]. (Zirik 49).
Ik.
kakuts.
Berba batzuen bigarren elementutzat erabiltzen da, "determinante en algunos toponímicos, en la significación de, todo, puro" (TE, 720): "Leputsa, Txarautsa, gaiñutsa..." (TE, 720).
huts egin.
du
ad.
(TE).
Errar,
fallar,
no acertar,
faltar,
no asistir.
Huts eiñ eban pelotia eta tantua galdu eban. / Falló la pelota y perdió el tanto. /
Gizonana da gauza askotan huts eittia. / Es propio del hombre errar en muchas cosas. /
Nola konpondu haiz azkenera arte hutsik ein barik jokatzeko? (Zirik 30).
/
Goizian goiz, eziñ huts eiñdako ehiza-aldi baten partian izan bihar zala. (Ibilt 484).
/
[Relijiñuan] Bere oiñarrixak ez dau hutsik eingo, gizonak ustez eta andrazkuak benetan aintzen izan deittian artian lurrian. (Ibilt 469).
Ik.
kale egin.
huts egin barik.
esap.
(TE).
Sin falta.
Domeka guztietan, huts ein barik, etortzen zan bazkaittara. / Todos los domingos, sin falta, solía venir a comer.
hutsa.
zenbtz.
(AN).
Menos mal.
Zeozen larrittasuna arintzeko erabltzen da. Gaitz erdi; eskerrak.
Eta hutsa, gauzia balitza beiñipehin, gabe odola jausi. (Ibilt 249).
hutsan hurrengo.
izlag.
(TE).
Insignificante,
irrisorio,-a,
de poco valor,
cero a la izquierda.
Barrena Txikiko azeliñia, hutsan hurrengua.