hotz | Eibarko euskara

hotz

1. iz. (TE). Frío. Hotza eta berua, negua eta udia, euzkixa eta eurixa, gauzak dira bardin zerbitzen dabenak munduan onerako. / Nekerik ez ebenetik arraunian, ez uretatiko hotzik. (Ibilt 455).

2. izond. (OEH). Frío,-a. --Negua dok eta errekan sartzeko egualdi hotzak eitten jittuk. (Zirik 35).

3. interj. (ETNO). Frío-frío, andas mal. Jolas askotan katibuari esaten jakona, txarto doiala aitzen emoteko. Anton. bero.

hotz egin. du ad. (TE). Hacer frío. Zenbat eta ifar-alderutzago, hotz haundixagua eitten dau. / Cuanto más al norte, hace más frío.

hotz-hausi. iz. (AS). Corte de digestión. Ik. bero-hausi.

hotzak baltzittuta. esap. (EEE). Morado,-a de frío. "Erabat hoztuta egon. Hotzaren hotzez belztuta egon" (EEE, 47). Egun guztian mangutsik ibillitta, hotzak baltzittuta heldu zan etxera.

hotzak hil. du esap. (OEH). Morir de frío. --Mutillak, Chinan gorrixak erre ez ebena, eibartarrak hotzak hil bihar juek. (Zirik 110).

hotzez dardaraka. esap. (OEH). Temblando de frío. Umiok eta mahaiko egitten ebenak hotzez dardaraka pasau eben arratsalde guztia. (Zirik 110) Ik. dardaraka.