Eibarko euskara hiztegia
1. hagin
1.
iz.
(
TE).
Diente [de la boca].
Lehelengo hagiña agertu jako gure umiari. / Le ha aparecido el primer diente a nuestro niño. /
Hor konpon! eta aho bete hagiñekin laga zittuan.
/ Les dejó con un palmo de narices. /
Ogi gogorrari hagin zorrotza.
/ A pan duro, diente agudo.
Ik.
betagin,
albohagin.
Ahokueri esateko gehixen erabiltzen dan berbia hagin da, hortz apenas erabiltzen dan artian, ezta Toribio Etxeberrian sasoian be, berak diñuanez.
2.
iz.
(
ETNO).
Diente [de engranaje,
de elemento de máquina].
Hagin askoko engrania da eta bere denboria bihar dau taillatzen.
Ik.
hortz.
hagiñ-ataratzaille.
[hagin ateratzaile]
(hagiñ-etaratzaille).
iz.
(
TE).
Dentista,
sacamuelas.
Hagiñ-atarazaillia, sarri, bizar-kentzaillia. / El barbero, frecuentemente sacamuelas.
hagiña ezarri.
esap.
(
AS).
Hincar el diente,
morder,
dar un mordisco.
Eskuetan hartu orduko hagiñak ezarri detsaz sagarrari.
Ik.
ezarri.
hagiñak erakutsi.
esap.
(
TE).
Amenazar,
mostrar los dientes.
Aurre egitteko prest egon.
Hartzeko zetsan guztiari hagiñak erakusten zetsazen. / A todo acreedor le mostraba los dientes (le amenazaba). /
Eta Mari Piparmini hagiñak erakutsiaz hola ekin zetsan: [...]. (Zirik 50).
hagiñeko min.
[hagine(ta)ko min]
.
iz.
(
TE).
Dolor de muelas.
Bart, lua galdu dot hagiñeko miñagaz. / Anoche he perdido el sueño con dolor de muelas. /
Hagiñako miña eukalako ez eban bihar zan besteko gogor joten malluagaz. (Zirik 69).
hagiñetan-hartzaille.
iz.
(
TE).
Especialista de armería en armas cortas.
"Especialista que ponía en puntos el mecanismo del disparo, en las armas cortas" (TE, 111).
Hagiñetan-hartzailliak ziran gehixen irabazten eben bihargiñak pistolagintzan.
Ik.
pistolagintza.
ordezko hagin.
iz.
(
TE).
Dentadura postiza,
dentadura nueva.
Tontokerixia, etxia jan eta gero azkenengo diruegaz ordezko hagiñak ipintzia. / Tontería, después de haberse comido la casa, ponerse una dentadura con los últimos dineros.
2. hagin
2.
iz.
(
ETNO).
Tejo.
(Taxus baccata).
Hagiñak juan zittuan betirako. Oiñ Aixola inguruan, uste juat badala banakaren bat. Baiña ostian? Bape! Ez dagok hagiñik. Izena bai, badagok hor, Agiñaga, baiña hagiñik ez.
Ik.
Agiñaga.