Eibarko euskara hiztegia
giltz
1.
[giltza]
.
iz.
(TE).
Llave,
de cerradura.
Eta zuri emongo detsuraz Zeruetako giltzak.... / Y a ti te daré las llaves del cielo... /
Esaera polit bat dogu Eibarren: "lagaizu atia txingetian", giltzakin itxi barik laga bihar danian; berriz, giltzakin itxitta lagatzeko esan bihar danian: "lagaizu atia giltzian".
2.
[giltza]
.
iz.
(ETNO).
Llave (herramienta).
Torlojuak edo azkoiñak (tuerkak) askatzeko erreminttia. Taillarretako berbia da.
Giltza bai dana benetan bihar-biharrekua taillarrian. /
Giltza ona bada, soltatzen dittu gogorren dagozen torlojuak be.
3.
[giltza]
.
iz.
(ETNO).
Llave para apretar llantas.
Ardatzen uztaixak edo aruak estutzeko tresnia. Burdiñoletako berbia da.
Ardatzen uztaixak edo aruak erabillixakin nasaittu egitten ziran eta giltzori hartu eta estutu egin bihar izaten ziran, ardatza gogor mantentzeko.
giltz-zulo.
[giltza-zulo]
.
iz.
(TE).
Ojo de la cerradura.
Giltz-zulotik begira ardura ez zetsana, begiko miña batu eban. / Mirando por el ojo de la cerradura lo que no le importaba, enfermó del ojo. /
Ate-morroilluan giltz-zulua billatzeko. (Zirik 37).
giltzian.
[giltzan]
.
adlag.
(TE).
Bajo llave,
cerrado,-a con llave.
Giltzpian (gordeta).
Aberats entzuna izan arren, haren etxian ogixa giltzian. / Aunque tenía fama de rico, en su casa el pan estaba bajo llave. /
Esaera polit bat dogu Eibarren: "lagaizu atia txingetian", giltzakin itxi barik laga bihar danian; berriz, giltzakin itxitta lagatzeko esan bihar danian: "lagaizu atia giltzian".
Ik.
giltzpian.
giltzpian.
[giltzapean]
(gilzpian).
adlag.
(TE).
Bajo llave,
cerrado,-a con llave.
Giltzian (gordeta).
Gilzpian haren etxian ogixa. / En casa de aquél, el pan está bajo llave.
Ik.
giltzian.