Logo Eibarko Udala
gau (gaba, gabe). iz. (TE). Noche. Gaba, zerua izarratuta eta giro ederrakin, eguna bezelako pozgarrixa. / La noche, con el cielo estrellado y un tibio ambiente, es agradable como el día. / Neguan, gabia luzia izaten da. / En el invierno, la noche es larga. / Hau gauan ederra gaur, zeru izarratuakin! / ¡Qué hermosa la noche de hoy con el cielo estrellado! / Gaua = gaba. / Domeka gabe baten "Artobero" zerbait eranda, "albo-kargiakin" [...]. (Zirik 80). Ik. gabaz.  Bai mugagabian, bai deklinautakuan, berba polimorfikua da. Nominatibo singularra, esate baterako, "gaua, gaba, gabia" da, eta beste kasu guztietan be antzera egitten da.
gau argi. iz. (TE). Noche de luna, noche clara. Zorionian gau argixa genduan, iratargi osua zanetik. / Afortunadamente teníamos noche clara, pues había luna llena. Ik. gau zuri. Anton. gau illun, gau baltz.
gau baltz. iz. (TE). Noche sin luna, noche oscura. Otsuan ahua baiño gau baltzaua zan, eta itsuan genbizen lastazauak amaittuta. / Era una noche más negra que la boca del lobo, y andábamos a ciegas, terminados los haces de paja. Ik. gau illun. Anton. gau zuri, gau argi.
gau beranduan. adlag. (TE). Avanzada la noche. Bart, gau beranduan izan da su-kanpaia. / Anoche, avanzadas las horas ha sonado la campana del fuego. / Gabian berandu batian sartu zan tabernan. (Zirik 17).
gau eta egun. esap. (OEH). Día y noche, a todas horas. Batelari eitten eban andrazko bat zan, gau ta egun jendia igarotzen errixuan alde batetik bestera. (Ibilt 455).
gau illun. iz. (TE). Noche oscura, noche sin luna. Iratargi bako gau illuna gaurkua. / La de hoy, noche oscura sin luna. Ik. gau baltz. Anton. gau zuri, gau argi.
gau itsua heldu. esap. (EEE). Anochecer, oscurecer.   Gautu, illundu. Gau itsua heldu baiño lehen Mañari aurrekaldian agertu zan Peru.
gau zuri. iz. (TE). Noche de luna, noche clara. Ama Illargixan gau zurixetan eitten zittuen euren adoraziñuak. / En las noches blancas de la madre Luna celebraban sus ritos. Ik. gau argi. Anton. gau illun, gau baltz.
gau-zaintzaille. iz. (TE). Sereno, vigilante nocturno. Antxiñako gau-zaintzalliak ordurik ordu kantau bihar izaten eban zer egualdi zan kanpotik. / Los serenos de antaño solían tener que cantar de hora en hora el tiempo que hacía fuera.