Eibarko euskara hiztegia
eratxi
1.
eraixte
[eraitsi, eraiste]
(eratxitze)
.
du
ad.
(TE).
Ordeñar.
Kalera aurretik, behixak eratxi biharko dittuzu. / Antes de bajar a la calle, habrás de ordeñar las vacas. /
Goixian goixago behixak eratxi bihar izaten dira, esnia bezeruetara eruateko zortzirak baiño lehen. / A la mañana temprano tienen que ser ordeñadas las vacas, para llevar la leche a los parroquianos antes de las ocho. /
Ez jata gaur neri tokatzen behixa eratxitzia. / Hoy no me toca a mí ordeñar la vaca.
Ik.
jatxi.
TEk gehixenetan eratxi eskribitzen dau, baiña behiñ eratsi be badakar (TE, 321). Gure ustez Eibarko formia, ahozkua, eratxi da era-batera, eta eratsi bibliografixatik ikasittakua. Normalian zer/zein jasten dan be esaten da: behixa(k) eratxi, ardixa(k) eratxi, ahuntza(k) eratxi... / Gehixago erabiltzen da jatxi. JMEk be bardiña diño Bergararako: "Gutxi erabilia. Jatxi da arruntena" (ETNO).
2.
eraixte
[eraitsi]
( eratxitze)
.
du
ad.
(TE).
Abatir,
derribar,
bajar,
hacer descender.
Lurrera bota arbola gaiñeko frutak; jentia be eratxi egitten da burrukan lurrera bota ezkerio.
Jo eta ikubilkada bategaz eratxi eban lurrera. / De un puñetazo le abatió a tierra. /
Mendixan zugatz tantaixan eratxitzia, zeregin gogorra. / Dura labor el abatir los grandes árboles en el monte. /
Eratxi arte emon eta obeidu arte egon.
/ Atacar hasta vencer y esperar hasta rendir.