burdi | Eibarko euskara

burdi [gurdi] . iz. (TE). Carro, carreta. Narretik burdira, burdittik trenera besteko pausua. / De la narria a la carreta, hay un paso tan importante como de la carreta al tren. / Danerako erabiltzen dogu. Oiñ ez, oin gitxiago, baiña lehen danerako: simaurretarako, bedarrondotarako, garotarako... Lurretia be burdixakin egitten zan, burkoltziakin. Ik. karaketxa.

burdi txiki. iz. (ETNO). Carro pequeño, cerrado por los costados. Ik. burkoltza, burkaja.

burdi-ardatz. [gurdi-ardatz] . iz. (TE). Eje de la carreta, huso de carro. Zegozek eraitten zetsan burdi-ardatzari, andra barrixan arriua zeroiala soiñu ein zeixan. / Algo hacía al eje de la carreta, para que cantara cuando llevaba el equipo de la nueva esposa. / Udazkenerutz ira sasoian, behin baiño gehixagotan entzungo zenduen burdi-ardatzen txistua; iñoiz baitta senetik urtetzeko adiña be. Ik. ardatz.

Asier Sarasua

burdi-motz. iz. (ETNO). Carro para transportar troncos. Burdi txiki modokua, enborrak karriatzeko erabiltzen dana. Burdi-motza erabiltzen zan tronguak mendittik ekartzeko. Arbolak ebagi, eta gero tronguak eta adar luziak lotu eitten ziran txingekin, eta tatarrez eruaten ziran. Ik. karaketxa, burdi txiki, lur-burdi.

burdixan jolas. iz. (ETNO). Juego del carro. Umiak burdi gaiñian egitten zeben jolasa. Bat burdixan partikan jartzen zan, eta bestiak burkoltzan. Gero, txandaka, aldatu egitten ziran, partikia gora eta behera, aldixan-aldixan, bulpartikan zeguana jeitsi eta burdi gaiñeko bat partikara igoz. Partikian puntan bat jartzen zan; bestiak burkoltzan. Eta partikan zeguanak esaten zeban: "Kukurruku" eta beste batek "zer bihozu?". Eta azkenian, "zeiñi?" eta "fulanitari". Eta orduan, hori puntara igo eta puntakua bajau. / -Kukurruku! -Zer bihozu? -Artua (gaztaia) ta ogixa! -Zeiñi? -Fulanori. / Txutxurrutxu! Ze biozu? -Arrautzia! -Zetako? -Abariandako! -Abariak zetako? -Mezia emoteko! -Mezia zetako? -Zerura juateko!". Ik. kukurruku.

lur-burdi. iz. (ETNO). Carro para transportar tierra. Aldaparetan lurra jausi egitten da. Hori lurrori jasotzeko erabiltzen dan kabledun burdixa da lur-burdixa. Batzuk bolketedunak izaten dira. Ik. karaketxa, burdi txiki.