Logo Eibarko Udala
1. bete
1. betetze . du ad. (TE). Llenar(se), colmar. Pitxar haundixa beteizu sardauagaz, egarri da ba hamen jendia. / Llena de sidra la jarra grande, que aquí la gente está sedienta. / Artoz betetako zorro bat. (Ibilt 461).
2. betetze . du ad. (OEH). Llevar a cabo, ejecutar, cumplir(se). Jaungoikuari eskerrak, eziñ izan eben bete euren asmo gaiztua. (Ibilt 456).
3. betetze . du ad. (TE). Dejar embarazada, embarazar(se), poner(se) en cinta.   Haurdun laga. Esaten daben letz, Fraiskok andrageixa bete ei dau. / Según cuentan, Francisco ha puesto encinta a la prometida. / Konturatu zan hiru edo lau herrittan berdintsu esan zetsela, Lekamendiko Patxik neska gazteren bat bete ebala.
2. bete
1. adlag. (TE). Lleno a tope, totalmente lleno,-a. Neri ontzixa bete; horri, erdixa. / A mí, la medida llena; a ése, la mitad. / Neurrixa, bete-bete emon desta. / Me ha dado la medida bien llena.  Esaterakuan indartzeko: bete-bete; eta holan TEk diñuanez, "Buena, llena y apretada (la medida), que dicen los notarios" (TE, 252) aitzen emoten da.
2. zenbtz. (TE). Un,-a (completo, entero). Ordubete, astebete, hillabete, urtebete. / Ordu betian errekan ibili ondoren, gauza gutxi harrapau eban. (Zirik 35).  Izatez, bat-en errealizaziño bat da, eta zeozer osua danian erabiltzen da. TEk diño denporazko berbetan erabiltzen dala -"se sufija con los nombres que denotan espacio de tiempo" (TE, 252)-, baiña edozein neurrikin erabili leike: metro bete, baso bete eta abar.
3. izond. (TE). Lleno,-a. Etxe aurreko intxaur-arbolia betia dago. / El nogal de frente la casa está lleno (de fruto). / Tabernia bete jente ta kriarak gelditu barik abasto emon eziñik. (Zirik 70).
bete-bete egin. esap. (TE). Llenar(se) hasta los topes, hartarse, saciar(se). Aspaldiko partez, bete-bete ein naiz. / Al contrario de hace tiempo, hoy me he llenado (hartado). / Gozua eritzi zetsan botikarixuak eta eiñ eban ekiñaldi on bat, bete-bete eiñ zan arte. (Ibilt 473).
1. [bete-betean] . adlag. De lleno, plenamente, totalmente.   Osorik, erabat Zuk diñozuna bete-betian sinisten dot. / Creo firmemente lo que dices.
2. adlag. (TE). Por un pelo, justamente.   Justu-justuan. Bete-betian librau naiz oker haundi batetik. / Por un pelo me he librado de un grave contratiempo. / Bete-betian heldutzen zan bihar nebanera aldian neroian dirua. / Justamente me alcanzaba a lo que quería, el dinero que llevaba conmigo.
bete-betian. [bete-betean] . adlag. De lleno, plenamente, totalmente.   Osorik, erabat Zuk diñozuna bete-betian sinisten dot. / Creo firmemente lo que dices.
bete-betian. adlag. (TE). Por un pelo, justamente.   Justu-justuan. Bete-betian librau naiz oker haundi batetik. / Por un pelo me he librado de un grave contratiempo. / Bete-betian heldutzen zan bihar nebanera aldian neroian dirua. / Justamente me alcanzaba a lo que quería, el dinero que llevaba conmigo.