Logo Eibarko Udala
bai
1. adlag. (TE). Sí (adv). Izan deilla zuen hizkeria: "bai, bai"; "ez, ez"; horren gaiñerakua, okerreko lekutikua da (Mat. 5. 37). / Que sea vuestro habla "sí, sí"; "no, no"; lo que pasa de eso procede del mal. Ik. ba. Anton. ez.
2. adlag. (OEH). Sí, qué, cuán. Hi bai haizela agintaria patxara ederrekua, apaizera iritxi ez baiña kolpetik Aita-Santua.( in Zirik 99).
3. iz. (TE). El sí, afirmación.   Baiezkua. Haren baixak, ez dau barru-barrutik urten. / No le ha salido de muy dentro su sí.
bai ... be. [bai ... ere] . lok. (TE). Incluso, también. Eibarren eta bai Madriden be, umiak ume, jauna, nahi badozu aittu. / En Eibar y también en Madrid, los niños niños son, señor, si lo quiere usted entender. / --Gabon! etxeko-andre. --Bai zuri be, gabon Jaungoikuak deizula. ( Zirik 118). Ik. baitta ... be.  "La conjunción baita gu ere es en rigor bai ta gu ere 'sí y nosotros también', que a voluntad del que habla se dice también bai gu ere sin la ta" A Morf 714.
bai ba. interj. (AS). ¡pues claro!, ¡por supuesto!, ¡claro!, ¡sin duda!.
bai baiña. esap. (TE). Sí pero, empero, sin embargo. Bai baiña, harek, jauna, ez daka barriketarik. / Sí, pero, aquél no tiene bromas.
bai ete. esap. (TE). Si será cierto, si será verdad.   Dudia aitzen emoteko. Ezkondu eitten zarala diñue, bai ete? / Dicen que te casas, ¿será verdad? / --Zure bezeruekin beti holan jokatzen badozu laster geldittuko zara eurak barik. --Bai ete? (Zirik 115). Ik. ez ete, ete.
bai horixe. esap. (TE). Sí por cierto, claro que sí, ya lo creo, sí, cómo no. -Egixa da esan dozun barri hori? -Bai horixe! / -¿Es verdad esa noticia que has dicho? -Sí, por cierto, verdad de verdad. / Jakingo dot pa zelan berba ein, bai horixe. (Zirik 115). Ik. horixe bai.
bai jauna. interj.
bai jauna. interj. (JME).
bai zera. interj. (TE). ¡qué va!, ¡anda ya!, ¡ca!. Bai zera!; ez da hurrik be, ez zagoz ondo! / ¡Qué va! Ni por asomo estás en lo cierto! / -Hori zure andria da? -Bai zera! hau nere arrebia da. / --Bai zera! Ezaun dok nere andria eztozuena (ez dozuena) ezautzen. (Zirik 121). Ik. zera.
bai-bai jende. esap. (TE). Incondicional seguidor,-a de los poderosos.   Haundixakin eta agintedunakin beti bat datorrenari esaten jako. / "Pasado a proverbio de un conocido eibarrés que tal decía de los que siempre estan de acuerdo con los grandes" (TE, 209). Zu be bai-bai jendia zara? / ¿Tú también eres un incondicional? Ik. amen-amen jende.
bai... edo bai.... esap. (OEH). Tanto como. Esan zetsan bazala hauts bat, bai saldatan edo bai haragi erriakin nahaste hartu eraiñ ezkero [...] sekulako ongarri izango jakola. (Ibilt 472).