K Letra

karkaxa iz. (AS). Gargajo, flema.

1. karlista

1. iz. / izond. (TE). Carlista. "durante y después de las guerras civiles del siglo XIX, partidario del rey absoluto" (TE, 480). Politikako berbia da.

karlista txikixa. gatxiz. (TE). El pequeño carlista (apodo). Karlista Txikixan alabiak, orrazten eitten eban etxerik etxe.

Karmenak iz. (TE). Fiestas del carmen. Karmenak gaur Markiñan. / Hoy fiestas del Carmen en Markina.

karnabal iz. (NA). Carnaval. Ez erromerixarik eta... lehelengo Karnabaletako domekia bakar-bakarrik, eta gero gehixao ez euan. Eta Aste Santuan, dana prozesiñua eta elixara, bai nobixuak eta... Ez euan ezebe, danak elixara!. Ik. aratuste. Pluralian erabiltzen da: karnabalak.

karnazero [karnazer(u)] . iz. (TE). Carnicero,-a. "Oficio de carnicero" (TE, 481). Karnazeruak ein bihar izaten dau, txahala erosi, txahala eratxi, txahala txikitxu eta txahala saldu. / El carnicero debe hacer: comprar la res, abatirla, cortarla y venderla.

karrajo (karrejo). iz. (ETNO). Pasillo. "Basarri batzuetan (lehengo itxuria gordetzen dabenetan), sukaldian eta behi-asken artian daguan tartia; etxietan edozein pasaleku" (ETNO). Ataraizuz honek umiok etxetik, egun guztian karrajuan hankapetik kendu eziñik ditturaz ba. Ik. askaurre.

karraka iz. (ETNO). Carraca. Egurrezko tramankulua; Aste Santuan musikarik eta kanpairik ezin zan jo, eta karrakia erabiltzen zan mezetara deitzeko. "Matrakia" be esan izan jako.

1. karrama

1. iz. (ETNO). Pala de rueda. Errueda-palia. (...) paladun erruedak, 'karramadunak' deitzen jakuenak.... Ik. pala, pota.

2. karrama

2. iz. (ETNO). Carda para purificar el lino, peine de cardar. Liño-azaueri liñazixak kentzeko orrazi modokua.

karramarra (arramarra). iz. (AS). Rencor, odio, enfado, riña. Arrate ballian be eongo dia karramarrak, eta aber! gure ballian be karramarrak, eta danian eongo dia karramarrak!.

karramarro iz. (TE). Cangrejo, cangrejo de mar. "Crustáceo del borde de las aguas saladas" (TE, 481); "los de las playas" (TE, 476). Karramarruak harrapatzen emon neban eguna. Ik. kangrejo.

karrapusta iz. (TE). Estopa, arpillera. Harixetan lotzeko tubo bata bestiakin, karrapusta apur bat ipiñi bihar izaten jako, urik ez dein jario. / Para enroscar un tubo con otro, se pone un poco de estopa para que no gotee el agua. Ik. kirru.

karras onomat. (ETNO). Carraspeo. Eztarriko laztasunak eraindako zaratia. Karras, karras, ointxe bertan jaiki, eta eztarrixa latz dakat.

karrask onomat. (ETNO). Cuando algo estalla o se quiebra, ¡crac!. Zeozer errementatzerakuan, apurtzerakuan egitten dan zaratia. "Karrask" egin zestan eskuetan, eta apurtuta geldittu jatan.

1. karraska

1. [karraka] (karraka). iz. (ETNO). Lima. Metala edo zura bardintzeko edo leuntzeko galtzairu tenplauzko barra koskaduna. Alikia jaukek karraka guztiak. Ik. lima.

karraska latz. iz. (ETNO). Escofina, raspa. Lima latza, lakarra. Arbastuan (desbastian) erabiltzen da. Ik. lima latz.

karraska-hauts. [karraka-hauts] (karraskin). iz. (ETNO). Limaduras. Metal bat karrakatzian edo limatzian sortzen dan partikula-moltzua edo hautsa. Ez da ona lurrera karraskiñak botatzia Ik. lima-hauts. Lima-hauts da gehixen erabiltzen dana.

2. karraska

2. iz. (AZ). Suciedades del lino.

karraskada

1. iz. (TE). Graznido del gallo que huye. "Estridencia característica del gallo que huye en la pelea" (TE, 481). Kukurruku harrua aurretik; gero karraskadia. / Irrara batian ziharduala urten zetsan karraskadiakin amaittu eban.

2. iz. (IL). Crujido, chasquido. Berna-hazurra apurtu ebanian etara eban karraskadiak hotzikaria sartu zestan.

karraskadia jo.

1. esap. (TE). Huir de la pelea con un graznido. Oillarrak burrukan atzera egittia. / "En las peleas de gallos, dejar uno de los combatientes el campo, sacando una voz estridente" (TE, 481). Kukurruku harrua aurretik; gero, karraskadia... Anton. kukurrukua jo. Oillarrak bildurtzen danian joten daben kantutik dator izena, "kukurruku" egin biharrian "karraskadia" botatzen dabelako burrukia galtzen dabenia (ETNO).

2. esap. (TE). Rajarse, echarse atrás, retractarse, cantar la palinodia. Atzera egin. Harek be, alperrik goittik ibilli, karraskadia jo dau azkena baiño lehen. / Aquél también, en vano presumía. Ha cantado la palinodia antes del fin. Ik. atzera egin, arrio egin. Oillar-jokuetatik hartuta, eguneroko beste kontu batzuetarako be erabiltzen da esakera hori, atzera egin daben lagunaren jokaeria adierazteko.

karraskatu karraskatze . du ad. (ETNO). Limar. Karrakiakin pieza baten gaiñazala indarrez igurtzi, piezia gastau, bardindu edo leuntzeko. Ik. limau. Limau gehixenbat.

karraskilla iz. (ETNO). Aladierno. (Rhamnus alaternus). Arbolatxo baten izena da.

karraspada iz. (IL). Carraspeo. Eztarrixan daukazun karraspadia kentzeko, pattar trago bat dozu onena..

karraspina iz. (ETNO). Colmenilla. (Morchella sp.). Perretxiko izena da. Izen hau liburuetatik da ezaguna gure herrixan. Ez da hartzen, nahiz da ona izan.

karraztarro [garraztarro] . iz. (TE). Zorzal charlo. (Turdus viscivorus). "Ave del país. Variedad del tordo" (TE, 481). Ik. durdura. Plazentzia eta Elgoibarko karraztarro berbia ezaguna da Eibarren, baiña asko be gehixago erabiltzen da durdura (ETNO).

Karraztarro gatxiz. (TE). Karraztarro (apodo). Karraztarruanekuak baziran Eibarren.

karrera

1. iz. (OEH). Carrera, acción de correr, carrera, competición. Arrateko igoeria, bizikleta karrera entzutetsua Eibarren.

2. iz. (OEH). Carrera, estudios superiores. Mediku karreran gastautako diruak. (Zirik 51).

karrerista iz. (NA). Ciclista. Horrek karreristak dia, e?; ez da automobilla, e? e-te-te-tet!.

Eibarko euskara hiztegia