Logo Eibarko Udala

Eibarko euskara hiztegia

J LETRA

julio (julixo). iz. (NA). Julio. Nik dakaraz ba, aurten 70 urte!: bentiunuan jaixua, julixuan bostian! Bai, juliuan bostian!, hamen jaixo nitzan... Ik. zemendi, april, marti.  Hauxe da gehixenak darabillena: julio, mugatuan juliua; gaztien eta alfabetatuen artian HBko uztail be zabalduta dago.
jungura [ingude] (junguda, jungude, jungure). iz. (TE). Yunque.   "Galtzairuzko blokia, metalak bertan mailluakin juaz lantzeko, forjan eta errementerixan erabiltzen dana. Lehengo burdiñoletan be, galtzairuzko blokia, nun ijeliak totxua ijezten daben gabi-maillua erabiliz gatzamaillian laguntzaz" (ETNO). Batzuetan maillo eta beste batzuetan jungura, ein bihar izaten da munduan. / En el mundo toca hacer unas veces de martillo y otras de yunque. / Edozein taillarretan ez deittiala faltau sutegixa eta junguria; edozertarako hain biharrekuak diranak. / Lehenengo, burdiñia ondo goritu, eta gero, jungurara. / Maillupian burdiñazko junguria. Junguria lurrian lotuta, haga-harrixa deritxon tantai zabal eta sendo baten bittartez.
junio (junixo). iz. (NA). Junio. Lehelengo-lehelengo-lehelengo, 40. urtian, pentsatzen dot lehelengo posturia ikusi nebala, aixkorakua: Korta defuntua eta Arria defuntua, juniuan. Ik. zemendi, april, marti.  Normalian hauxe erabiltzen da: junio, mugatuan juniua; gaztien eta alfabetatuen artian HBko ekain be zabalduta dago;
junta iz. (NA). Reunión, junta. Ik. reunixo, batzar, juntais.
juntais iz. (NA). Junta, reunión. Ik. reunixo, batzar, junta.  Elgoibarren entzuna da hau berbiau, baiña Eibarren ez da normalian erabiltzen.
juramentu iz. (OEH). Juamento. Juramentu guztiak hausirik. (Ibilt 487).
juramentu egin. du esap. (OEH). Jurar. [Dukesiak] juramentu ein zetsan esanaz, [...] berak ekixala [...] pozik baietza emongo zetsana. (Ibilt 477).
juramentu(a)z. esap. (OEH). Bajo juramento. Milla bidar aindu zetsan juramentuz. (Ibilt 484).
juramentuan behian. [juramentuaren behean] . esap. (OEH). Bajo juramento. Juramentuan behian ataratzen badetsazu. (Ibilt 481).
juramentupian. [juramentupean] . esap. (OEH). Bajo juramento. Bixen arteko tratua zalako, juramentupian, iñori ez esatia. (Ibilt 481).
justu izond. (TE). Justo,-a, equitativo,-a.   Zuzena. Justua da bihargiñeri gizon letz bizi izateko beste irabazteko lekua emotia. / Es justo dar lugar a que el obrero gane lo necesario para vivir como hombre. / Justua da oiñ zure benetako eraillia hill deiran. (Ibilt 489). Ik. bardin.
juzgau [juzgadu] . iz. (OEH). Juzgado. Juzgauan ta elizan jaiotzen errejistruak. (Zirik 111).
juzgo-txar [juzgu] . iz. (TE). Juicio injusto, juicio negligente. Sarrittan, juzgo-txar bategaz galdu geinke gizona. / Muchas veces podemos perder a un hombre con un juicio temerario.